مي دانيم که مصرف لبنيات براي همه به ويژه کودکان و نوجوانان مفيد است، و لبنيات بهدليل پروتئين و کلسيم فراواني که دارند؛ موجب تقويت استخوانها و پيشگيري از پوکي استخوان در سنين سالمندي مي گردد. اما امروزه برخي دانشمندان مصرف کلسيم و لبنيات را با کاهش وزن و تناسب اندام نيز مرتبط دانسته اند، و همچنين برخي شواهد علمي نشان داده اند که مصرف محصولات لبني و کلسيم، با تغييرات در ميزان چربي بدن و وزن کودکان و نوجوانان همراه بوده است. لذا امروزه دانشمندان درصدد شناسايي مکانيسم هاي مرتبط با تاثير مصرف لبنيات بر چربي و وزن بدن مي باشند.
در همين راستا مطالعه اي برگرفته از ژورنال AJCN بر روي پسران و دختران نوجوان مبتلا به اضافه وزن به منظور بررسي اثر افزايش دريافت کلسيم از طريق مصرف گروه لبنيات و يا کربنات کلسيم، بر روي تعادل انرژي و مکانيزم هاي مربوطه (شامل دفع چربي از مدفوع ، مصرف درشت مغذي ها و سرکوب هورمون پاراتيروئيد)، صورت گرفت.
در اين مطالعه 25 دختر با ميانگين BMI: 5±33 و 17 پسر با BMI: 5±28 و محدوده سني 15-12 سال در دو گروه مجزا و بمدت سه هفته بصورت تصادفي در جلسات تغذيه اي کنترل شده در تحقيقات تابستاني يک کمپ شرکت داده شدند. در يک دوره 756 ميلي گرم کلسيم در روز مصرف گرديد و در دوره ديگر 650 ميلي گرم کلسيم در روز از گروه لبنيات و يا مکمل هاي کربنات کلسيم به آن اضافه گرديد، البته کلسيم اضافه شده طوري تنظيم شده بود که با محتوي و مقدار درشت مغذي ها تطابق داشته و در هر دو دوره و هر دو گروه؛ انرژي کل و دريافت درشت مغذي ها کنترل شده و مشابه بوده باشد. لازم به يادآوريست که ارزيابي بازدهي اوليه اين پژوهش شامل تعادل انرژي، دفع چربي از مدفوع، اکسيداسيون ليپيد ها و مصرف انرژي پس از صرف غذا بوده است.
نتايج مطالعه حاکي از آنست که بجز افزايش سرکوب هورمون پاراتيروئيد سرم پس از صرف غذا که ناشي از مصرف کلسيم بود، کميت و يا منبع کلسيم هيچ تاثيري بر ديگر فاکتورهاي مذکور مرتبط با تعادل انرژي و يا تعادل چربي نداشت.
نکته عملي:اگرچه مصرف لبنيات در بهبود کنترل وزن تاثيرگذار است ولي هنوز شواهد علمي براي يافتن مکانيسم اثر استفاده از کلسيم و يا منابع لبني در کنترل تعادل انرژي بدن کافي نمي باشد. علاوه بر اين که دوز مورد نظر از کلسيم دريافتي براي بهبود متابوليسم بدن نياز به تحقيقات بيشتر را مي طلبد.