ژله نوعي غذاي ژل مانند شور يا شيرين است که معمولاً با اضافه نمودن ژلاتين و يا پکتين (ژلاتين گياهي) تهيه مي شود. غذاهاي ژل مانند شيرين عبارتند از: دسرهاي ژلاتيني، مثل خوراک ژله، بلنک مانژ (Blancmange) يا مربا. غذاهاي ژل مانند شور عبارتند از: aspic يا ژلاتين ساده. ژله سلطنتي نوعي ژله است که زنبورها آنرا مي سازند. اگر اين ماده غذايي را به لارو زنبور بدهند، تبديل به زنبور ملکه مي شود. از انواع شيريني هاي ژلاتيني مي توان ژله هاي کوچک و يا پاستيل هاي خرسي که مخصوص کودکان است را نام برد.
ژلاتين چيست؟
ژلاتين، ماده جامد ترد و نيمه شفافي است که بي رنگ يا زرد خيلي روشن است و معمولاً بي بو و بي مزه است. اين ماده از حرارت دادن طولاني مدت بافت ملتحمه حيوانات به دست مي آيد.
ژلاتين، نوعي فراورده پروتئيني است که از هيدروليز جزئي کلاژن تهيه مي شود. کلاژن را از پوست، استخوان، غضروف و ديگر اتصالات بدن حيوانات استخراج مي کنند. وقتي ژلاتين حرارت ببيند ذوب شده و زماني که آنرا دوباره سرد کنند، جامد مي شود. ژلاتين همراه با آب، حالت نيمه جامدي را ايجاد مي کند.
در مقياس صنعتي، ژلاتين از فراورده هاي فرعي صنعت گوشت و چرم مي باشد. بر خلاف تصور عمومي، از شاخ و پنجه حيوانات در توليد ژلاتين استفاه نمي شود. براي خارج نمودن کلاژن از بدن حيوانات، از روش هاي مختلفي همچون قرار دادن در اسيد يا محيط هاي قليايي گاهي تا چند هفته استفاده مي کنند. توليد ژلاتين در سراسر جهان، سالانه 250000 تن مي باشد.
ژلاتين براي مصارف خانگي معمولاً به صورت ورقه اي، دانه و يا پودر عرضه مي شود. برخي از آنها را مي توان مستقيماً به غذاي مورد نظر اضافه نمود. برخي ديگر را قبل از مصرف بايد در آب خيس کرد. گياه خواران از مواد گياهي همچون آگار به جاي ژلاتين استفاده مي کنند. البته به خاطر داشته باشيد که به آگار ژلاتين نمي گويند؛ چون ژلاتين تنها از حيوانات به دست مي آيد و منشا گياهي ندارد. گاهي به انواع ژل و ژله ها هم ژلاتين مي گويند. اما ژلاتين تنها به فراورده اطلاق مي شود که از پروتئين حيوانات به دست مي آيد.
پس از به وجود آمدن بيماري جنون گاوي، نگراني هايي ايجاد شد مبني بر اين که ژلاتين به دست آمده از حيوانات مبتلا به اين بيماري، ممکن است عاملي براي انتقال اين بيماري به انسان باشد.