جام جم آنلاين: هفته گذشته در مورد خواص داروهايي به نام كورتون شناخته مي‌شوند، توضيح داده شد، در اين نوشتار به عوارض اين دارو مي‌پردازيم.ابتدا بايد بگوييم عوارض آزاردهنده كورتون چيست كه درمان اين داروي موثر و مهم را با محدوديت مواجه مي‌كند.
بعد از چند روز از مصرف كورتون، قرمزي و پف كردن صورت توجه اطرافيان را جلب مي‌كند. در صورت ادامه مصرف دارو، جمع شدن چربي در پشت گردن و بين كتف‌ها باعث به هم خوردن تناسب اندام خواهد شد. از عوارض ديگري كه به دنبال مصرف طولاني كورتون به وجود مي‌آيد، رشد موهاي زايد روي ران، تنه و صورت كه براي خانم‌ها آزاردهنده است. همچنين استفاده طولاني مدت در افراد مستعد مي‌تواند باعث بالا رفتن قند خون و ديابت شود. پوكي استخوان نيز از عوارض شناخته شده مصرف طولاني مدت اين داروهاست. از عوارض ديگر بايد به افسردگي و فشار خون اشاره شود.
به دليل خاصيت ضد التهابي قوي كورتون‌ها متاسفانه اين داروها مورد استفاده بيش از حد و خارج از قاعده قرار مي‌گيرند و عوارض زيادي برجا مي‌گذارند. مثلا در مورد انواع دردهاي معمول اسكلتي و عضلاني گاه از كورتون تزريقي استفاده مي‌شود كه اثر آن تسكين موقتي درد است و بيمار شروع به استفاده مرتب از اين داروها مي‌كند و عوارضي كه پيشتر برشمرده شد، گريبانگير او مي‌شود.
در سال‌هاي اخيراستفاده از دگزامتازون تزريقي براي تسكين گلودردهاي ويروسي رايج شده است كه به دو دليل خطاست: اول اين‌كه گاه باعث افت قدرت ايمني شده و بيماري عفوني شديدتري را به دنبال خواهد داشت و دوم اين‌كه اگر مرتب تكرار شود عوارض دارو بي‌جهت به بيمار تحميل مي‌شود.
مصرف كورتون البته در درمان بسياري از بيماري‌ها حياتي و لازم است و بايد عوارض آن را به نوعي پذيرفت. خوشبختانه تمهيداتي براي كاهش اين عوارض وجود دارد كه به آنها اشاره مي‌شود.
1 ـ كورتون‌ها را بايد فقط زماني كه لزوم مصرف آن مشخص است، استفاده كنيم.
2 ـ كمترين ميزان ممكن را استفاده كنيم و در كوتاه ترين زمان درمان را به پايان برسانيم.
3 ـ تا حد امكان از فرم موضعي مثلا اسپري يا تزريق در مفصل استفاده كنيم.
4 ـ عوارض دارو را با درمان‌هاي كمكي كم كنيم. مثلا براي كاهش عارضه پوكي استخوان استفاده از كلسيم و ويتامين
D و براي فشار خون محدوديت نمك مصرفي موثر است.
5 ـ تا حد امكان از داروهاي كوتاه اثر مثل هيدروكورتيزون و پردنيزولون استفاده شود.
يادآوري اين نكته لازم است كه براي بسياري از بيماري‌ها استفاده كوتاه مدت كورتون و براي برخي بيماري‌ها استفاده دراز مدت و حتي مادام‌العمر كورتون‌ها لازم است ولي بايد عوارض اين داروها را بدانيم و هرگز آنها را بيجا مصرف نكنيم.